Την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου, οι Φίλοι ξεναγηθήκαμε σε δύο γνωστά μεν αλλά και άγνωστα συγχρόνως μνημεία της Αθήνας . Κατ’αρχήν επισκεφθήκαμε τον αρχαιότερο εν λειτουργία βυζαντινό ναό της πρωτεύουσας, τους Αγίους Ασωμάτους Ταξιάρχες, καθολικό της Μονής Πετράκη (τέλη 10ου αι., με μεταγενέστερες επεμβάσεις), που χτίστηκε πάνω σε αρχαίο ναό ενώ πήρε το όνομά της από την ιστορική οικογένεια Πετράκη, από την οποία προέρχεται και ο πρώτος δήμαρχος Αθήνας. Το καθολικό θεωρείται ότι ανήκει στον τύπο του «σύνθετου εγγεγραμμένου σταυροειδούς τετρακιόνιου σταυρού» και αποτελεί μοναδικό δείγμα για την εκκλησιαστική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα και απαντάται μόνο στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη. Είναι πετρόχτιστη και σε πολλά σημεία έχουν ενσωματωθεί κιονόκρανα και διακοσμητικά στοιχεία από τους προηγούμενους ναούς που υπήρχαν στην ίδια θέση. Το εσωτερικό της μονής αγιογραφήθηκε (1719) από τον φημισμένο Γεώργιο Μάρκου από το Αργος, που είχε τοιχογραφήσει και άλλες σημαντικές εκκλησίες. Φιλοτέχνησε , μαζί με τους μαθητές του χριστιανικές παραστάσεις που εμπνέονται από την παράδοση των μεταβυζαντινών χρόνων, κυρίως των Κρητών αγιογράφων του 16ου και του 17ου αιώνα.
Κατόπιν επισκεφθήκαμε τον Ι. Ν. του Αγίου Γεωργίου της Ριζαρείου (1849), χαρακτηριστικό δείγμα του γνωστού κατά το 19ο αι. ως «ελληνοβυζαντινός» ρυθμός καθώς συνδυάζει στοιχεία της νεοβυζαντινής αρχιτεκτονικής με νεοκλασικά στοιχεία. Βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας, δίπλα στον σταθμό του Μετρό «Ευαγγελισμός». Πρόκειται για τον ναό της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής, η οποία ιδρύθηκε το έτος 1841 από τους ομογενείς επιχειρηματίες αδελφούς, Μάνθο και Γεώργιο Ριζάρη. Η εκκλησία σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Αρμόδιο Βλάχο και ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρούλο.
Στους δύο αυτούς ναούς μας ξεναγήσει εξαιρετικά ο κ. Σταύρος Αρβανιτόπουλος, βυζαντινολόγος, από τα παλαιότερα μέλη των Φίλων και πρώην Γενικός μας Γραμματέας.
Τους Φίλους συνόδεψε ο Γιώργος Πισιμίσης.
Φωτογραφίες & κείμενο : Γιώργος Πισιμίσης.