Ο Σύλλογος των Φίλων του Μουσείου Μπενάκη επισκέφτηκε την 31.10.2025 την έκθεση Κεραμικών της Φαληρικής Κιουτάχειας στην αίθουσα εκδηλώσεων της Βουλής των Ελλήνων.
Ξεναγηθήκαμε από τον επιμελητή της έκθεσης ιστορικό κ Σταθακόπουλο, ο οποίος με εξαιρετικά γλαφυρό και λεπτομερή τρόπο μας έφερε σε επαφή με τα υπέροχα κεραμικά δημιουργήματα των προσφύγων κεραμιστών από την Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας. Οι πρόσφυγες αυτοί αγγειοπλάστες που μετά την Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στο Νέο Φάληρο, δημιούργησαν μια βιοτεχνία, η καλλιτεχνική παραγωγή της οποίας, κατά τη διάρκεια της πενηντάχρονης σχεδόν πορείας της, απέφερε πλούσιους καρπούς. Κατασκευάστηκε ευρεία ποικιλία διακοσμητικών αντικειμένων, όπως πινάκια, ανθοδοχεία επιτραπέζια και επιτοίχια, σταχτοδοχεία , κηροπήγια, μπωλ, αγγεία, κανάτες, φλυτζάνια κλπ, αντιπροσωπευτικά δείγματα των οποίων είχαμε την δυνατότητα να θαυμάσουμε στην υπέροχα “στημένη” έκθεση.
Ο κ Σταθακόπουλος, συνδέοντας την καλλιτεχνική παραγωγή με τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα της εποχής που δημιουργήθηκαν τα έργα, μας πληροφόρησε για τις δύο βασικές περιόδους της κεραμικής της Φαληρικής Κιουτάχειας, της πρώτης που καλύπτει τα έτη 1923-1955 και της δεύτερης που καλύπτει το χρονικό διάστημα από 1958- 1969, αναλύοντάς μας παράλληλα τα καλλιτεχνικά και αισθητικά χαρακτηριστικά κάθε μιας από τις περιόδους αυτές.
Ιδιαίτερη εντύπωση μας προκάλεσε το γεγονός ότι τα κεραμικά της Φαληρικής Κιουτάχειας συνεισέφεραν στην δημιουργία του ρεύματος της ελληνικής τέχνης βασισμένης στον λαϊκό πολιτισμό, απώτερος σκοπός της οποίας ήταν να καταδειχθεί η αδιάσπαστη συνέχεια του ελληνισμού και να διαμορφωθεί μια ενιαία εθνική συνείδηση στην πολυσυλλεκτική ελληνική κοινωνία που είχε δημιουργηθεί μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Η επίδραση αυτή είναι εμφανής σε διακοσμητικά στοιχεία, κυρίως πλακίδια, που διακοσμούν σημαντικά δημόσια ή τραπεζικά κτίρια σε όλη την Ελλάδα, αλλά και την Βουλή των Ελλήνων, η διακόσμηση της οποίας με κεραμικά πλακίδια της Φαληρικής Κιουτάχειας, όπως είδαμε από αναρτημένες στην έκθεση φωτογραφίες, είναι πραγματικά εντυπωσιακή.
Ευχαριστούμε τον κ Σταθακόπουλο για την -πραγματικά εξαιρετική- ξενάγησή του.
Κείμενο: Βαρβάρα Γκινοπούλου
Φωτογραφίες: Γιάννα Χρυσανθάκη